Rekabet Kurulu’ndan Tofaş/Stellantis devralma işlemine onay geldi. Kuruldan yapılan açıklamada, söz konusu iznin tarafların yatırım yapma şartına bağlanmasının kurum tarihi bakımından bir ilki oluşturduğu kaydedildi.
Açıklamada, “Bu kararın, genellikle statik olarak fiyat/çıktı analizine dayalı toplumsal refah kriterinin daha geniş ve rekabetin dinamik etkilerini dikkate alan bir anlayışla ele alınması gerektiğini göstermesi bakımından uluslararası içtihat ve literatüre de önemli bir katkı sağlaması bekleniyor” denildi.
Rekabet Kurulu’nun, tarafların sunduğu ikinci taahhüt paketini kabul ederek işleme izin verdiği, sunulan taahhütlerin bir yatırım planını ve dağıtım/satış kanalında alınan tedbirlerin yanı sıra yerli üretimin korunmasını da kapsadığı vurgulandı.
Buna göre, Tofaş’ın üretim ve ihracat kapasitesini artırmayı taahhüt ettiği söz konusu yatırım planının aynı zamanda istihdama da önemli bir katkı sağlaması bekleniyor. Yatırım planının otomotiv ana sanayine olduğu kadar yan sanayiye de olumlu bir şekilde yansıyacağı öngörülüyor.
EKONOMİYE VE TOPLUMSAL REFAHA KATKI VURGUSU
İzin kararının gerekçesi olarak, “İşlemin verilen taahhütlerle birlikte Türkiye ekonomisine ve toplumsal refahın artışına sağlayacağı katkılar Kurulun izin kararının temel gerekçesini oluşturdu. Taraflar yatırım planının yanı sıra dağıtım ve satış kanalında da bazı tedbirlere yönelik taahhütler sundu. İşlemin tüketici tercihlerini ve rakip markaların dağıtım/satış faaliyetlerini kısıtlama potansiyelini ortadan kaldırmaya yönelik söz konusu tedbirler izin kararının verilmesinde önemli bir rol oynadı. Böylece, işlem taraflarına ait bayilerin “one-stop-shop (tek durak)” olma riskinin önüne geçilmesi hedeflendi” denildi.
Tofaş hisseleri dün bu beklentiyle yüzde 9,99 değer kazanarak tavan olmuştu.
6 AY ÖNCE ONAY ÇIKMAMIŞTI
Rekabet Kurulu’nun Tofaş-Stellantis anlaşmasına dair karar süreci yaklaşık 1.5 yıl sürdü.
En son Mayıs 2024’te inceleme süresi uzatılan söz konusu anlaşma hakkındaki nihai karar ise Ekim 2024’te açıklandı.
O dönem açıklanan karara göre, Tofaş’ın Stellantis Türkiye’yi devralma anlaşmasına kuruldan onay çıkmamıştı.
Kurul’dan yapılan açıklamada, “Başvuru sahiplerinin konu ile ilgili vermiş olduğu taahhütlerin işleme izin verilebilmesi için yeterli olmadığına karar verilmiştir” ifadeleri yer almıştı.
Bu gelişmenin üzerinden çok geçmeden, Aralık 2024’te ise Rekabet Kurumu’nun Ekim 2024’te açıkladığı ‘ret’ kararını gözden geçireceği belirtildi.
ANLAŞMA MART 2023’TE İMZALANMIŞTI
Bugün Rekabet Kurulu tarafından onayı verilen anlaşmanın tarihi ise bundan 4 yıl öncesine kadar gidiyor.
Fiat Chrysler Automobiles (FCA) ve Peugeot-Citroen-Opel’in eski sahibi PSA’nın 2021’de birleşerek Stellantis’i kurması ile, Avrupa’da yeni bir dev otomobil grubu oluştu.
Anlaşma kapsamında, Alfa Romeo, Chrysler, Citroën, Dodge, DS Automobiles, Fiat, Jeep, Lancia, Maserati, Opel, Peugeot, Ram ve Vauxhall markaları Stellantis bünyesine geçti.
O tarihten itibaren üretim ve pazarlama stratejilerini küresel çapta gözden geçiren Stellantis, 1 Mart 2023 tarihinde ise Türkiye’yi ilgilendiren çok kritik bir açıklama yaptı.
Yapılan global açıklamada, Stellantis’in FCA kanadından Fiat, Alfa Romeo ve Jeep markalarının Türkiye’deki satış ve satış sonrası faaliyetlerini sürdüren Tofaş’ın, Stellantis’in PSA kanadındaki markaların da Türkiye temsilciliğini üstleneceği duyuruldu.
Buna göre, Stellantis’in Türkiye’deki haklarını devralmak için 400 milyon Euro ödeyecek Tofaş, anlaşma kapsamında Stellantis bünyesindeki Peugeot, Citroen, Opel ve DS markalarının da Türkiye’deki satış ve pazarlama faaliyetlerini de üstlenecek.
PAZARDAN YÜZDEN 28 PAY ALACAK
Rekabetten çıkan onay, Tofaş’ın pazar payını da önemli ölçüde artıracak.
2024 yılında gerçekleşen satış rakamlarına göre, Tofaş-Stellantis anlaşmasına konu olan markaların toplam satışı 342 bin 567 adet olarak gerçekleşti.
2024’te toplam pazarın 1 milyon 238 bin 509 adet şeklinde kapandığı düşünülünce, temsil edeceği markalar ile Tofaş’ın tek başına otomotiv pazarındaki payının yüzde 28’e ulaşacağı anlaşılıyor.
5 MARKA İÇİN TİCARİ MODEL ÜRETİYOR
Öte yandan, 1 Mart 2023’te yapılan açıklamaya göre, Tofaş’ın Bursa’daki fabrikasında Stellantis’in 5 markası için ‘K0’ olarak adlandırılan ticari model ailesinin üretimi 2024 sonunda başladı.
Tofaş, 2000 yılından beri Bursa’da ürettiği Fiat Doblo’yu, 2022 yılında Stellantis’in İspanya’daki fabrikasına kaptırmıştı. Böylece, yeni Doblo Stellantis’in diğer markaları Peugeot, Opel ve Citroen’in aynı segmentteki modelleri ile platform ve teknoloji kardeşi haline geldi. Bu gelişmenin ardından hafif ticari araç pazarında ithal araç payının hızla artarak yüzde 70’e dayanması ise dikkat çekti.
Bursa’daki fabrikada üretimi devam eden Fiat Egea ise 31 Aralık 2025 tarihine kadar bantlardan inmeye devam edecek. Egea’nın yerine herhangi bir model gelip gelmeyeceği ise şimdilik belirsizliğini koruyor.
News
